Zaburzenia z deficytem uwagi (attention deficit disorder, ADD) to termin, który jest czasem używany w odniesieniu do jednej z postaci zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (attention-deficit/hyperactivity disorder, ADHD). ADHD jest zaburzeniem neurologicznym, które powoduje szereg problemów behawioralnych, takich jak trudności z wykonywaniem poleceń, koncentracją na pracy szkolnej, nadążaniem za zadaniami, wykonywaniem poleceń, realizacją zadań i interakcją społeczną.

W “Diagnostycznym i Statystycznym Podręczniku Zaburzeń Psychicznych, wydanie piąte (DSM-5)”, zaburzenie to jest oficjalnie znane jako “zespół deficytu uwagi/nadpobudliwości psychoruchowej z przewagą uwagi“.

Chociaż termin ADD jest technicznie przestarzały – i nie jest już używany przez pracowników służby zdrowia – jest on nadal czasami używany potocznie w odniesieniu do kogoś, kto ma trudności z utrzymaniem koncentracji, ale nie doświadcza objawów nadpobudliwości.

Objawy ADD (ADHD typu nieuważnego)

Osoby z nieuważnym typem ADHD mają problemy z koncentracją uwagi lub utrzymaniem skupienia przez dłuższy czas. Niektóre z objawów tego typu ADHD obejmują:

  • Łatwe rozpraszanie się
  • Trudności w podążaniu za wskazówkami
  • Trudności z utrzymaniem się na zadaniu
  • Zapominanie
  • Gubienie przedmiotów osobistych, takich jak klucze lub książki
  • Nie zwracanie uwagi na szczegóły
  • Problemy z utrzymaniem organizacji
  • Krótki czas koncentracji uwagi

Dzieci z ADHD bez komponentu nadpobudliwości mogą sprawiać wrażenie znudzonych lub niezainteresowanych zajęciami w klasie. Mogą mieć skłonność do marzycielstwa lub zapominania, pracować w wolnym tempie i oddawać niekompletne prace.

Ich zadania, biurka i szafki mogą wyglądać na nieuporządkowane. Mogą gubić materiały w szkole i w domu lub źle układać prace szkolne i nie oddawać ich. Może to frustrować nauczycieli i rodziców, a w efekcie dziecko otrzymuje słabe oceny w klasie.

ADD a ADHD: Jaka jest różnica?

Chociaż wiele osób nadal używa terminów ADD i ADHD zamiennie, ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że nie są one takie same. Oto kilka kluczowych kwestii, o których warto wiedzieć:

  • ADD to starszy termin określający to, co jest obecnie znane jako nieuważny typ ADHD.
  • Termin ADHD jest używany do opisu zarówno nieuważnego, jak i nadpobudliwego typu ADHD od połowy lat 90-tych.
  • Jednak niektórzy ludzie nadal używają terminu ADD, aby zaznaczyć, że choroba nie obejmuje nadpobudliwości jako objawu.
  • W DSM-5 obecnie wyróżnia się trzy podtypy ADHD: typ nieuważny (czasami nazywany zwyczajowo ADD), typ nadpobudliwy-impulsywny i typ mieszany.

ADD (ADHD typu nieuważnego) nie objawia się w taki sam sposób, jak typ dominujący nadpobudliwy lub kombinowany. Dzieci z tymi odmianami mają inne objawy.

Dzieci z pozostałymi dwoma typami ADHD, na przykład, mają tendencję do odgrywania się lub wykazywania problemów z zachowaniem w klasie. Dzieci z ADHD typu nieuważnego na ogół nie przeszkadzają w szkole. Mogą nawet siedzieć w klasie cicho, ale nie oznacza to, że ich zaburzenie nie stanowi problemu i że nie mają trudności z koncentracją. Ponadto, nie wszystkie dzieci z ADHD typu nieuważnego są takie same.

Dzieci z ADHD typu mieszanego wykazują kilka objawów zarówno typu nadpobudliwego-impulsywnego, jak i nieuważnego.

Diagnoza

Warto skorzystać z testu na ADHD. Jeśli podejrzewasz, że Twoje dziecko ma ADHD, porozmawiaj z doradcą szkolnym, nauczycielem lub lekarzem o odpowiednim leczeniu. Jeśli masz jakiekolwiek obawy, zacznij te rozmowy już dziś. Wcześniejsza interwencja może sprawić, że dziecko będzie rzadziej doświadczać zakłóceń w wyniku choroby.

Lekarz pediatra może zalecić wizytę u psychologa dziecięcego, który może przeprowadzić formalne testy, aby sprawdzić, czy dziecko spełnia kryteria ADHD, a jeśli tak, to w którym miejscu spektrum się znajduje. Badania te mogą nie tylko pomóc w odróżnieniu ADHD od innych problemów, które mogą powodować trudności w nauce szkolnej, ale także mogą być wykorzystane do śledzenia reakcji dziecka na interwencje w czasie.

W zależności od objawów u dziecka, może ono zostać zdiagnozowane jako ADHD typu nieuważnego, impulsywno-nadpobudliwego lub kombinowanego.

Leczenie

Nie ma lekarstwa na ADHD, ale leczenie może pomóc dzieciom kontrolować objawy i poprawić codzienne funkcjonowanie. Leczenie ADHD często obejmuje leki, interwencje behawioralne lub kombinację tych dwóch metod. Rodzaj wybranego leczenia zależy od objawów i potrzeb dziecka.

Leki

ADHD jest często leczone jednym z trzech rodzajów leków: psychostymulantów, leków przeciwdepresyjnych lub leków niestymulujących. Leki te mogą pomóc dzieciom z ADHD typu nieuważnego (ADD) w skupieniu się na zadaniach i utrzymaniu koncentracji.

  • Środki psychostymulujące: Środki psychostymulujące wpływają na neuroprzekaźniki w mózgu i mogą pomóc w zwiększeniu energii i czujności. Często zalecana jest forma o przedłużonym uwalnianiu (zamiast formy o natychmiastowym uwalnianiu). Do leków psychostymulujących należą amfetaminy, takie jak Adderall i metylofenidaty, takie jak Ritalin i Concerta.
  • Leki przeciwdepresyjne: Leki przeciwdepresyjne również wpływają na neuroprzekaźniki w mózgu i mogą pomóc w poprawie nastroju i uwagi. Popularne leki przeciwdepresyjne przepisywane w przypadku nieuważnej postaci ADHD to Wellbutrin (bupropion) i Effexor (wenlafaksyna).
  • Leki niestymulujące: Leki niestymulujące mogą być pomocne dla osób, które doświadczają niepożądanych skutków ubocznych leków stymulujących i obejmują Stratterę (atomoksetynę), Qelbree (viloxazine) i Intuniv (guanfacine). Leki niestymulujące oddziałują na określony neuroprzekaźnik, noradrenalinę, i mogą pomóc w regulacji emocji i zwiększeniu koncentracji na określonych zadaniach.

Podobnie jak w przypadku każdego leku, istnieją powszechne działania niepożądane. Psychostymulanty, leki przeciwdepresyjne i niestymulujące mogą powodować zawroty głowy, utratę apetytu, rozstrój żołądka i inne. Należy porozmawiać z lekarzem, jeśli zauważymy, że u dziecka występują jakiekolwiek nietypowe objawy.

Zarządzanie zachowaniem

Niezależnie od tego, czy rodzice zdecydują się na leczenie farmakologiczne, czy nie, większość lekarzy i psychologów dziecięcych sugeruje, że należy opracować plan interwencji behawioralnej, aby pomóc dzieciom w nauczeniu się umiejętności adaptacyjnych i zredukować liczbę zachowań nieuważnych i niezgodnych z zadaniami.

Często stosuje się kombinację różnych metod, w tym:

  • Terapia behawioralna: W przypadku małych dzieci terapeuta zwykle spotyka się z rodzicem i dzieckiem. W trakcie sesji terapeuta często ułatwia rozmowę z dzieckiem, a nawet wykonuje ćwiczenia pomagające mu wyrazić swoje uczucia. Lekarz lub terapeuta może zalecić terapię rodzinną, aby wszyscy członkowie rodziny mogli nauczyć się zdrowych sposobów radzenia sobie z chorobą dziecka.
  • Szkolenie dla rodziców w zakresie kontroli zachowania: Zalecane dla rodziców dzieci w wieku poniżej 12 lat; terapeuta przeszkoli rodziców w zakresie ułatwiania dziecku zmiany zachowania. Nauczysz się strategii, takich jak terapia zabawą i terapia rozmową, aby umożliwić dziecku swobodne wyrażanie uczuć i pomóc mu w przyjęciu zdrowych mechanizmów radzenia sobie z trudnymi emocjami.
  • Interwencje behawioralne w szkole: Twoje dziecko może spełniać kryteria dodatkowej pomocy zgodnie z ustawą o edukacji osób niepełnosprawnych (Individuals With Disabilities Education Act, IDEA) lub artykułem 504 ustawy o rehabilitacji (Rehabilitation Act) z 1973 roku. Pomoc może obejmować dodatkowy czas na sprawdzianach, dodatkowe przerwy, zmiany w otoczeniu, pozytywne wzmacnianie oraz zadania przygotowane specjalnie dla dziecka.
  • Interwencje behawioralne z udziałem rówieśników: W tym podejściu terapeuta lub przeszkolony specjalista prowadzi grupę dzieci podczas zajęć, które uczą je, jak konstruktywnie współdziałać z rówieśnikami. Uczy się takich umiejętności, jak prowadzenie rozmowy, radzenie sobie z dokuczaniem i nawiązywanie przyjaźni. Rodzice i nauczyciele mogą zostać przeszkoleni, aby wzmocnić lekcje w domu i w szkole.

Plany interwencji behawioralnej mogą być korzystne w dłuższej perspektywie, ponieważ takie dostosowanie może skutkować trwałą poprawą umiejętności koncentracji, której nie zapewnią leki.

Wiele osób uważa, że metody holistyczne są skuteczne w radzeniu sobie z behawioralnymi objawami ADHD u dzieci. Wykazano, że regularne ćwiczenia fizyczne poprawiają nastrój, uwagę i funkcjonowanie wykonawcze u dorosłych i dzieci z ADHD.

Badania wykazały poprawę koncentracji i regulacji emocjonalnej u osób z ADHD po ćwiczeniu jogi.

Dieta może również odgrywać rolę w zarządzaniu zachowaniami ADHD. Istnieją pewne badania, które wskazują, że smażone jedzenie, cukry dodane, sól i sztuczne składniki mogą pogorszyć problemy behawioralne i uwagę.

Potrzeba jednak więcej badań, aby zrozumieć, w jaki sposób dieta wpływa na ADHD. Porozmawiaj z lekarzem dziecka, aby upewnić się, że dziecko jest odpowiednio odżywiane, spożywa regularne posiłki i duże ilości warzyw – wszystkie te czynniki są związane z poprawą nastroju u dzieci z ADHD.

Więcej informacji

  • verywellmind.com/add-and-attention-deficit-disorders-2161810
Wykonaj test na ADHD