Jeśli u Ciebie lub Twojego dziecka niedawno zdiagnozowano zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD), nie jesteś sam. Około 5% ludzi na całym świecie żyje z tym zaburzeniem.
ADHD jest stanem zdrowia, który wpływa na rozwój mózgu. W rezultacie może powodować objawy takie jak:
- Trudności z koncentracją na zadaniach
- Łatwe rozpraszanie się i niedokończone zadania
- Trudności z organizacją
- Zapominanie lub niewłaściwe rozmieszczanie rzeczy
- Niemożność usiedzenia w miejscu
- Uczucie zniecierpliwienia i trudności z czekaniem
W artykule omówiono kolejne kroki po zdiagnozowaniu ADHD, w tym opcje leczenia i strategie radzenia sobie z problemami.
Radzenie sobie z diagnozą ADHD
Diagnoza ADHD może wywołać u Ciebie szereg emocji. Mogą Państwo przeżyć szok, jeśli nie spodziewali się Państwo diagnozy i zostali zaskoczeni. Pacjent może odczuwać smutek lub złość z powodu perspektywy życia z zaburzeniami i bać się tego, co to oznacza. Pacjent może się martwić, jak powiedzieć o tym innym i co oni sobie pomyślą.
Z drugiej strony, pacjent może odczuwać ulgę, ponieważ wreszcie istnieje wyjaśnienie wszystkich trudności, z którymi się borykał. Objawy ADHD mogą powodować trudności w pracy lub szkole, w codziennym życiu w domu, a także w relacjach z innymi ludźmi. W rezultacie często odczuwałeś frustrację w stosunku do innych lub siebie samego, czułeś się winny swoich działań lub wstydziłeś się. Inni mogli postrzegać cię jako osobę leniwą, niekompetentną, niegrzeczną lub niewiarygodną. Uzyskanie wyjaśnienia swoich problemów może być pomocne.
Osoba, u której zdiagnozowano ADHD jako nastolatka lub osobę dorosłą, może odczuwać żal, że nie została zdiagnozowana wcześniej. Można się zastanawiać, jak to zaburzenie wpłynęło na życie osobiste i zawodowe w przeszłości oraz z jakiego leczenia i wsparcia można by skorzystać, gdyby choroba została wykryta wcześniej.
Oto kilka kroków, które mogą pomóc w radzeniu sobie z diagnozą:
- Daj sobie czas na przetworzenie tej informacji: Zdiagnozowanie zaburzeń może być dla ciebie szokiem. Możesz czuć się jak na emocjonalnym rollercoasterze – w jednej chwili możesz odczuwać akceptację, a w następnej złość lub niepokój. Poświęć czas na przetworzenie swoich emocji.
- Dowiedz się więcej o chorobie: Zdobycie wiedzy na temat ADHD może pomóc w zrozumieniu, czego i dlaczego doświadczasz. Może także pomóc w zrozumieniu, czego można się spodziewać w przyszłości. Pomocne może być zapoznanie się z materiałami edukacyjnymi i zadawanie pytań lekarzowi.
- Poszukaj wsparcia społecznego: Należy zwierzyć się bliskim i podzielić się z nimi swoimi uczuciami. Ich wsparcie może być źródłem pociechy i pomóc w radzeniu sobie z chorobą. Poinformuj ich, jak mogą Ci pomóc.
- Zmierzenie się z diagnozą: Można żałować, że nie otrzymało się diagnozy lub łatwiej udawać, że to się nie wydarzyło. Ważne jest jednak, aby stawić czoła diagnozie i podjąć kroki w celu opanowania i leczenia choroby.
Opcje leczenia ADHD
Chociaż ADHD nie da się wyleczyć, objawy można leczyć, aby lepiej funkcjonować na co dzień. Opcje leczenia ADHD obejmują leki i terapię.
Leki
Leki na ADHD są podzielone na dwie kategorie:
- Stymulanty: Leki pobudzające, takie jak metylofenidat, dekstroamfetamina i dimesylan lisdexamfetaminy są najczęściej stosowanym rodzajem leków w leczeniu ADHD. Ich działanie polega na wpływaniu na części mózgu odpowiedzialne za uwagę, koncentrację i zachowanie. Na większość osób działają one pobudzająco, natomiast na osoby z ADHD mają działanie uspokajające.
- Leki niestymulujące: Leki niestymulujące, takie jak klonidyna, atomoksetyna, viloksazyna, imipramina i bupropion, działają poprzez zwiększenie ilości substancji chemicznej w mózgu zwanej noradrenaliną, aby pomóc poprawić koncentrację uwagi i zmniejszyć nadpobudliwość i impulsywność.
Lekarz prowadzący wspólnie z pacjentem ustali, jaki rodzaj leku jest dla niego najbardziej odpowiedni, na podstawie takich czynników, jak objawy, historia choroby, inne schorzenia i inne przyjmowane leki.
Leki wywołują różne skutki i działania niepożądane u różnych osób, dlatego konieczne może być wypróbowanie różnych leków i dawek, zanim znajdziesz tę, która będzie dla Ciebie najlepsza. Lekarz prowadzący prawdopodobnie rozpocznie leczenie od małej dawki, a następnie będzie ją zwiększał w zależności od reakcji pacjenta na lek.
Terapia
Doradca lub terapeuta może pomóc pacjentowi lepiej zrozumieć swój stan i wyposażyć go w umiejętności radzenia sobie z nim. Oto niektóre z form terapii, które mogą pomóc w leczeniu ADHD:
- Terapia behawioralna: Terapia behawioralna ma na celu wzmocnienie pozytywnych zachowań i zminimalizowanie zachowań niepożądanych. Może pomóc Ci monitorować i korygować swoje zachowania, abyś mógł na przykład czekać na swoją kolej lub pozostać w pozycji siedzącej, kiedy jest to konieczne.
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): Ta forma terapii pomaga zwiększyć świadomość procesów myślowych i tego, jak wpływają one na zachowanie. Na przykład CBT może pomóc w rozpoznaniu, że odkładasz wykonanie jakiegoś projektu, ponieważ myślisz, że zajmie ci to dużo czasu. Może także zaproponować rozwiązania, takie jak podzielenie projektu na części i zajęcie się nimi po kolei.
- Terapia rodzinna: ADHD u dzieci lub nastolatków może mieć wpływ na całą rodzinę. Terapia rodzinna może pomóc członkom rodziny nauczyć się, jak wspierać się nawzajem i wspólnie radzić sobie z tym zaburzeniem.
- Coaching: Coaching może pomóc w zwiększeniu produktywności i osiągnięciu celów. Coaching może również pomóc rodzicom dzieci z ADHD być bardziej pomocnymi, zachęcającymi i wspierającymi swoje dziecko.
- Grupy wsparcia: Grupy wsparcia mogą pomóc w nawiązaniu kontaktu z innymi osobami, które mają podobne doświadczenia. Mogą one być źródłem wsparcia, porad, potwierdzenia i inspiracji.
Pomocne może być skorzystanie z terapii u lekarza psychiatry, który ma doświadczenie w pracy z osobami z ADHD lub sam cierpi na ADHD.
Skierowanie na terapię można uzyskać od przyjaciela lub członka rodziny, pediatry, lekarza pierwszego kontaktu lub obecnego lekarza psychiatry. Wiele szkół oferuje również pomoc dla dzieci z ADHD.
Życie z ADHD
Oto kilka strategii radzenia sobie, które mogą być pomocne, jeśli masz ADHD:
- Utrzymuj stałą rutynę: Staraj się trzymać stałej rutyny każdego dnia, aby pomóc w utrzymaniu spójności. Trzymaj rzeczy w wyznaczonych miejscach, aby łatwo było je znaleźć.
- Ogranicz do minimum czynniki rozpraszające uwagę: Kiedy pracujesz nad projektem, usiądź na uporządkowanym stanowisku pracy, wyłącz telewizor i ogranicz inne hałasy i czynniki rozpraszające.
- Planuj zadania: Pomocne może być zaplanowanie dnia i podzielenie go na zadania. Pomocne może być także podzielenie czasochłonnych zadań na mniejsze części, z przerwami na aktywność pomiędzy nimi.
- Skup się na swoich celach: ADHD może utrudniać wykonywanie zadań, co może uniemożliwić osiągnięcie celów. Skoncentruj się na swoich celach i nagradzaj się, gdy wykonasz kolejne kroki po drodze.
- Prowadzenie zdrowego stylu życia: Prowadzenie zdrowego stylu życia poprzez zdrowe odżywianie, odpowiednią ilość snu i regularne ćwiczenia fizyczne może pomóc w zapobieganiu nasilania się objawów.
- Korzystaj z pozytywnych możliwości: Uprawiaj zajęcia w dziedzinach, które sprawiają Ci przyjemność, takich jak sport, sztuka, muzyka, taniec, teatr czy technika. Znalezienie innych rzeczy, w których jesteś dobry, może pomóc zwiększyć pewność siebie i wywołać pozytywne doświadczenia.
- Regularnie przyjmuj leki: Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących dawkowania i czasu przyjmowania leków oraz przyjmować je zgodnie z zaleceniami. Może to pomóc w zapobieganiu skutkom ubocznym. Na przykład, niektóre leki na ADHD mogą powodować zmniejszenie apetytu, więc lekarz może poprosić o przyjmowanie ich po posiłkach, a nie przed.
Więcej informacji
- verywellmind.com/whats-next-after-being-diagnosed-with-adhd-5223990
