Dysleksja to ogólny termin używany do opisania powszechnych zaburzeń uczenia się, w których zdolność czytania i pisania osoby dotkniętej chorobą jest upośledzona. Jakie są najczęstsze przyczyny dysleksji?
Dysleksja u dzieci
Dzieci dotknięte dysleksją mają trudności z identyfikacją rdzennych słów, co utrudnia im określenie kolejności, w jakiej litery powinny następować po sobie w słowach. Dzieci z dysleksją mogą mieć normalny wzrok i zdolności intelektualne, co oznacza, że stan ten często pozostaje niezauważony i nierozpoznany w okresie dojrzewania, a nawet w wieku dorosłym.
Większość dzieci z dysleksją może dalej dobrze radzić sobie w szkole, jeśli otrzymają wsparcie emocjonalne, korepetycje i programy edukacyjne dostosowane do ich konkretnych potrzeb. Rozpoznanie dysleksji opiera się na ocenie intelektualnej, psychologicznej, edukacyjnej, medycznej, mowy i języka.
Genetyczne predyspozycje
Dokładna przyczyna dysleksji nie jest jasna, chociaż ogólnie uważa się, że choroba występuje w rodzinach. W związku z tym dysleksja wydaje się być stanem dziedzicznym, a dzieci z rodzinną historią trudności w uczeniu się czytania i pisania są bardziej narażone na rozwój dysleksji niż dzieci bez takiej historii rodzinnej.
Zidentyfikowano również inne czynniki, które mogą przyczyniać się do ciężkości stanu.
Na przykład zidentyfikowano sześć różnych genów jako potencjalnie zwiększających ryzyko dysleksji. Uważa się, że cztery z tych genów są zaangażowane we wczesnym etapie procesu tworzenia mózgu zwanego migracją neuronów, która prowadzi do rozwoju wyspecjalizowanych obszarów mózgu.
Większość ekspertów zgadza się, że dysleksja jest związana z dysfunkcjami w obszarach mózgu lewej półkuli, które są zaangażowane w rozumienie języka, w tym obszar mowy motorycznej Wernickego i wytwarzania dźwięku / mowy, czyli obszar mowy ruchowej Broca.
Nabyta dysleksja
W nielicznych przypadkach dysleksja rozwija się po urodzeniu, najczęściej w wyniku udaru, urazu mózgu lub innej formy urazu mózgu.
Przetwarzanie fonologiczne
Przetwarzanie fonologiczne odnosi się do zdolności zrozumienia, w jaki sposób słowa składają się z mniejszych jednostek dźwięków lub „fonemów”.
Jako niemowlęta ludzie mają naturalną zdolność rozpoznawania słów, co pomaga im w nauce języka. Jednak te słowa są często rozpoznawane jako jeden dźwięk, a nie dzielone na dźwięki składowe. Na przykład słowo „lodówka” zostanie rozpoznane jako mające określony dźwięk i nie będzie trzeba go rozbijać na komponenty „lo” – „dó” – „wka”, aby dziecko mogło to zrozumieć. Nie dzieje się tak jednak w przypadku, gdy dziecko uczy się czytać lub pisać.
Rozwój umiejętności czytania i pisania zależy od przetwarzania fonologicznego, które definiuje się jako zdolność dziecka do rozpoznawania liter, łączenia ich w fonemy i wykorzystywania tych fonemów do tworzenia lub interpretowania wyrazu. Skany mózgu sugerują, że przyczyną dysleksji jest zmniejszona zdolność przetwarzania słów w ten sposób z powodu zmian w rozwoju i funkcji pewnych części mózgu.
Przyczyny dysleksji rozwojowej to:
- genetyka,
- mikrouszkodzenia centralnego układu nerwowego,
- brak opanowania podstawowych technik czytania i pisania,
- zaburzenia procesu lateralizacji,
- przyczyny hormonalne,
- zaburzenia emocjonalne,
- zaburzenia tempa i rytmu rozwoju.
Źródła:
- http://www.nhs.uk/conditions/dyslexia/Pages/Introduction.aspx
- https://www.vub.ac.be/downloads/dyslexia.pdf
- http://www.bdadyslexia.org.uk/files/dfs_pack_English.pdf
- http://www.interdys.org/EWEBEDITPRO5/UPLOAD/DEFINITION.PDF
- ethnomed.org/…/Dyslexia%20and%20Reading%20Disorder.pdf
- http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dyslexia/basics/definition/con-20021904
- http://www.msdmanuals.com/professional/pediatrics/learning-and-developmental-disorders/dyslexia
- http://www.medicalnewstoday.com/articles/186787.php
- http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/699-dysleksja-8211-charakterystyka-zjawiska.html
