W zakresie czytania symptomami dysleksji mogą być:

  • trudności z podziałem słowa na sylaby, złączeniem sylab w słowo;
  • przekręcanie wyrazów;
  • odczytywanie krótkich wyrazów od tyłu;
  • pomijanie, dodawanie wyrazów;
  • pomijanie lub ponowne odczytywanie linijek tekstu;
  • gubienie miejsca, w którym się czyta;
  • pomijanie interpunkcji;
  • niewłaściwa intonacja czytanego tekstu;
  • czytanie wolne, niepłynne, nierytmiczne;
  • niski poziom zrozumienia przeczytanego lub wysłuchanego tekstu;
  • trudności z wyszukaniem najważniejszych myśli w tekście;
  • problemy z zapamiętaniem informacji zawartych w przeczytanym lub wysłuchanym tekście.

W obszarze pisma o dysleksji mogą świadczyć:

  • nieprawidłowy chwyt narzędzi pisarskich;
  • zaburzenia tonusu mięśniowego dłoni, nadgarstka;
  • wolne tempo pisania;
  • za duże, za małe połączenia między literami, cyframi;
  • brak wiązania liter ze sobą;
  • pomijanie znaków diakrytycznych (kropka, haczyk) nad i pod literami;
  • deformowanie kształtu liter, cyfr;
  • nieczytelne pismo;
  • opuszczanie, dodawanie, przestawianie (inwersje) kolejności liter w wyrazie;
  • mylenie, zwierciadlane odwracanie liter, cyfr podobnie wyglądających;
  • zapisywanie wyrazów od prawej do lewej strony;
  • pismo lustrzane;
  • niewłaściwy dobór liter do zapisu głosek podobnych fonetycznie;
  • pisanie zgodne z wymową, a nie z ortografią;
  • niewłaściwe stosowanie małych i dużych liter;
  • dodawanie, pomijanie, przestawianie kolejności wyrazów w zdaniu;
  • opuszczanie końcówek wyrazów;
  • zapisywanie wyrazów w różny sposób w tej samej pracy;
  • brak lub niewłaściwe stosowanie interpunkcji;
  • nieprawidłowe rozmieszczenie tekstu w przestrzeni, problem z zachowaniem marginesu.

W odniesieniu do rysowania i wykonywania innych prac plastycznych dysleksję mogą oznaczać:

  • szybka, duża męczliwość ręki;
  • niska precyzja ruchów dłoni, palców;
  • słaba koordynacja oka i ręki;
  • rysunki uproszczone, schematyczne, pomijające detale;
  • zakłócenia proporcji elementów umieszczonych w pracy plastycznej;
  • niewłaściwe rozplanowanie, zaburzona kompozycja prac plastycznych;
  • błędny kierunek podczas rysowania i odtwarzania figur, wzorów.

W zakresie motoryki na dysleksję mogą wskazywać:

  • opóźniony lub nietypowy rozwój ruchowy;
  • niska sprawność i koordynacja ruchowa w zakresie motoryki dużej i małej;
  • ogólna niezgrabność ruchowa;
  • trudności z wykonaniem złożonych, sekwencyjnych czynności ruchowych – np. układów gimnastycznych, kroków tanecznych (dyspraksja).

W odniesieniu do pamięci objawami dysleksji mogą być:

  • trudności w zapamiętywaniu wierszyków, piosenek, nazw, nazwisk, dat, terminologii, numerów telefonów, adresów, liczb, tabliczki mnożenia;
  • problemy z zapamiętywaniem dłuższych, złożonych poleceń;
  • trudności z przypominaniem sobie znanych słów;
  • utrudnione zapamiętywanie nowych słów;
  • gubienie wątku podczas pisania wypracowań.

W aspekcie mowy i komunikacji werbalnej o dysleksji mogą świadczyć:

  • opóźnienie rozwoju mowy;
  • mylenie podobnie brzmiących głosek, sylab, słów;
  • przekręcanie, zmiana brzmienia trudnych, długich wyrazów;
  • problemy z poprawną wymową nowo poznanych słów;
  • błędy gramatyczne (agramatyzmy);
  • ograniczony zasób słownictwa czynnego;
  • trudności z budowaniem dłuższych, złożonych wypowiedzi;
  • zaburzone rozumienie mowy w hałasie.

Źródła:

  1. M. Dąbrowska: Dysleksja w ujęciu psycholingwistycznym. Przegląd badań. Psychologia Wychowawcza Nr 4 1995 r.
  2. https://zdrowie.radiozet.pl/Ciaza-i-dziecko/Zdrowie-dziecka/Dysleksja-rozwojowa-na-czym-polega-to-zaburzenie?
  3. M. Bogdanowicz, A. Borkowska, Model rozpoznawania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu
  4. M.B. Pecyna (red.), Dysleksja rozwojowa. Fakt i tajemnica w diagnostyce psychologiczno-pedagogicznej