Wyróżnia się następujące odmiany dysleksji rozwojowej:
- dysleksja (trudności w płynnym czytaniu, często połączone z trudnościami w pisaniu),
- dysgrafia (zniekształcenia strony graficznej pisma),
- dysortografia (trudności z opanowaniem poprawnej pisowni, mimo znajomości zasad ortografii),
- dysfonia (niewyraźne i ciche mówienie),
- dyskalkulia (specyficzne trudności w rozwiązywaniu zadań matematycznych),
- hiperdysleksja (trudności w czytaniu ze zrozumieniem).
Typy i rodzaje dysleksji
Uwzględniając etiologię omawianego zaburzenia, wyróżnia się dysleksję rozwojową i nabytą. Dysleksja rozwojowa jest związana z zakłóceniami w procesie rozwoju dziecka. Dysleksja nabyta powstaje nagle, niezależnie od procesów rozwojowych, najczęściej w wyniku uszkodzenia mózgu.
Biorąc pod uwagę zaburzone funkcje leżące u podstaw omawianego syndromu, mówi się o:
- dysleksji typu wzrokowego, będącej konsekwencją zaburzeń percepcji wzrokowej, pamięci wzrokowej, koordynacji wzrokowo – ruchowej;
- dysleksji typu słuchowego, wynikającej z zaburzeń percepcji słuchowej, pamięci słuchowej, funkcji językowych;
- dysleksji integracyjnej, spowodowanej niewłaściwą współpracą prawidłowo rozwiniętych funkcji percepcyjno-motorycznych.
Rozpatrując specyficzne trudności w uczeniu się w aspekcie aktywności mózgu, rozróżnia się dysleksję lingwistyczną i percepcyjną. Dysleksja lingwistyczna występuje, gdy u dziecka uczącego się czytać dominuje aktywność lewej półkuli mózgowej, co powinno mieć miejsce w okresie późniejszym, kiedy umiejętność czytania jest już opanowana. Dysleksję percepcyjną diagnozuje się, jeśli u dziecka, które opanowało umiejętność czytania, dominuje aktywność prawej półkuli mózgowej, odpowiednia podczas wcześniejszej fazy rozwojowej – nabywania umiejętności czytania.
Źródła:
- Bogdanowicz M., O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu. Odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli, Linea, Lubin 1994, ISBN 83-901518-0-4.
- Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Harmonia, Gdańsk 2002, ISBN 83-7134-120-2.
- Gindrich P.A., Funkcjonowanie psychospołeczne uczniów dyslektycznych, Wyd. UMCS, Lublin 2002, ISBN 83-227-2003-3.
- Krasowicz-Kupis G., (red.). Dysleksja rozwojowa. Perspektywa psychologiczna, Harmonia, Gdańsk 2006, ISBN 83-7134-214-4.