Uwaga językowa: Chociaż istnieją indywidualne preferencje, badania społeczności autystów konsekwentnie pokazują, że osoby z autyzmem preferują język oparty na tożsamości, a nie na osobie (tj. “osoba z autyzmem”, a nie “osoba z autyzmem”). Ten artykuł odzwierciedla te preferencje językowe społeczności.
Autyzm występuje na pewnym spektrum
Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Psychicznych, wydanie piąte (DSM-5), stwierdza, że autyzm jest spektrum. Oznacza to, że poszczególne osoby mają różne potrzeby wsparcia i mocne strony.
Wielu świadczeniodawców opisuje osoby z autyzmem jako “wysoko funkcjonujące” lub “nisko funkcjonujące”, ale te terminy są ogólnie uważane za niedokładne, ponieważ osoba może wydawać się wysoko funkcjonująca w jednym obszarze, ale mieć problemy w innych. Dodatkowo, osoba, która wcześniej funkcjonowała lepiej, może mieć problemy z powodu zwiększonego stresu lub wypalenia zawodowego.
Zazwyczaj osoby autystyczne mówią o poziomach potrzeb wsparcia w różnych obszarach, ponieważ odzwierciedla to raczej to, czego dana osoba potrzebuje, aby mieć swoje najlepsze życie, niż to, jak jej “funkcjonowanie” wpływa na ludzi wokół niej. Chociaż ograniczone, poziomy związane z diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) mogą pomóc w zrozumieniu potrzeb jednostki i jak najlepiej ją wspierać.
Kiedy ktoś ma zdiagnozowany autyzm, dostawca, który przeprowadził ocenę, często dostarczy informacji o jego poziomie, aby poinformować o planach leczenia i potrzebnych obszarach wsparcia.
Co to jest autyzm?
Autyzm jest różnicą neurorozwojową, która charakteryzuje się nietypowymi zachowaniami i stylem interakcji społecznych.
Kryteria diagnostyczne dla poziomów autyzmu obejmują różnice społeczne i zachowania, ale nie określają potrzeb i różnic sensorycznych. Poziomy nie wymagają również specyficznych opóźnień rozwojowych we wczesnym dzieciństwie lub zdolności poznawczych.
Poziom potrzeb wsparcia danej osoby może się różnić, dlatego określenie jej “poziomu” może być trudne. Osoba autystyczna może mieć objawy behawioralne na poziomie pierwszym, ale objawy komunikacji społecznej na poziomie drugim.
Ponadto osoby doświadczające wypalenia zawodowego mogą mieć większe potrzeby w zakresie wsparcia niż wcześniej. Po wprowadzeniu odpowiedniego wsparcia, objawy mogą stać się mniej widoczne.
Autyzm na poziomie pierwszym
DSM-5 określa osoby z objawami poziomu pierwszego jako “wymagające wsparcia” zarówno w domenie komunikacji społecznej, jak i domenie ograniczonych, powtarzalnych zachowań.
Osoby autystyczne ze zdolnościami komunikacyjnymi Poziomu Pierwszego mogą zazwyczaj angażować się w komunikację werbalną i mówić pełnymi zdaniami. Objawy poziomu pierwszego w domenie komunikacji społecznej obejmują:
- Trudności w inicjowaniu rozmów lub innych interakcji społecznych
- Nietypowe reakcje na próby inicjowania rozmów lub relacji przez inne osoby
- Możliwe niższe od przeciętnego zainteresowanie relacjami społecznymi
- Trudności w prowadzeniu rozmów typu “back-and-forth”
Osoby autystyczne z objawami behawioralnymi poziomu pierwszego mogą funkcjonować samodzielnie, ale mają pewne trudności związane ze swoimi objawami. Objawy te objawiają się jako:
- Nieelastyczność w zakresie zachowań i rutynowych czynności
- Trudności z przejściem lub zmianą czynności
- Trudności z organizacją
Autyzm na poziomie drugim
Objawy autyzmu na poziomie drugim manifestują się jako “wymagające znacznego wsparcia” według DSM-5. Symptomy zazwyczaj powodują więcej trudności i wymagają większego wsparcia niż Poziom Pierwszy, ale nie są tak wyniszczające jak Poziom Trzeci.
Objawy komunikacji społecznej Poziomu Drugiego manifestują się jako:
- “Wyraźne deficyty” zarówno w umiejętnościach komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej.
- Upośledzenie jest widoczne nawet wtedy, gdy osoba otrzymuje wsparcie
- “Ograniczone lub nieprawidłowe” reakcje na interakcje społeczne
- Osoba może mieć ograniczone zdolności komunikacji werbalnej, w tym powtarzania cytatów lub mówienia krótszymi, prostszymi zdaniami
- “Wyraźnie dziwna komunikacja niewerbalna”
Objawy behawioralne poziomu drugiego obejmują:
- Trudności w radzeniu sobie ze zmianami, szczególnie ze zmianami w rutynie
- “Ograniczone/ powtarzalne zachowania”, które są “oczywiste dla zwykłego obserwatora” i zakłócają funkcjonowanie
- Trudności w zmianie uwagi, które przejawiają się jako niepokój
Autyzm na poziomie trzecim
DSM-5 wskazuje, że osoby autystyczne z objawami poziomu trzeciego to osoby z objawami “wymagającymi bardzo znacznego wsparcia”, upośledzeniem i wysokimi potrzebami wsparcia.
Różnice w komunikacji społecznej widoczne u osób autystycznych z diagnozą Poziomu Trzeciego obejmują:
- “Poważne deficyty” w zakresie umiejętności komunikacji werbalnej i niewerbalnej
- “Poważne upośledzenie” w funkcjonowaniu w wyniku tych upośledzeń
- “Bardzo ograniczone” inicjowanie i reagowanie na interakcje społeczne
- Osoby z objawami poziomu trzeciego mogą nie mówić lub mieć ograniczoną ekspresję słowną
Objawy behawioralne obserwowane u osób autystycznych z objawami Poziomu Trzeciego obejmują:
- “Skrajne trudności” w radzeniu sobie ze zmianami
- Powtarzające się zachowania, które “znacząco zakłócają funkcjonowanie we wszystkich obszarach”
- “Ogromny niepokój”, gdy rutyna jest zakłócona lub gdy następuje zmiana miejsca pobytu
Więcej informacji
- verywellmind.com/what-are-the-levels-of-autism-5271572
