Autyzm u małych dzieci

• nie odpowiadają na ich imię
• unikanie kontaktu wzrokowego
• nie uśmiechają się, kiedy się do nich uśmiechasz
• bardzo się denerwują, jeśli nie lubią określonego smaku, zapachu lub dźwięku
• powtarzające się ruchy, takie jak machanie rękami, machanie palcami lub kołysanie ciałem
• dziecko nie mówi tyle, co inne dzieci
• maluch powtarza bardzo często te samesłowa / frazy

Autyzm u starszych dzieci

• dziecko wydaje się nie rozumieć, co myślą lub czują inni ludzie
• trudno im powiedzieć, jak się czują
• dzieci lubią ścisłą codzienną rutynę i bardzo się denerwują, jeśli się coś w niej zmieni
• bardzo żywo interesują się określonymi tematami lub zajęciami
• bardzo się denerwują, jeśli poprosisz ich o zrobienie czegoś
• trudno znaleźć im przyjaciół lub wolą być sami
• biorą rzeczy bardzo dosłownie – na przykład mogą nie rozumieć zwrotów takich jak: „połamania nóg” - używane w sytuacji, gdy chcemy życzyć komuś powodzenia przed czekającym go sprawdzianem lub rywalizacją, a nie dosłowne złamanie nogi

Autyzm u dziewcząt i chłopców

Oznaki autyzmu u dorosłych

• trudno jest zrozumieć, co myślą lub czują inni
• osoba jest bardzo zaniepokojona sytuacjami społecznymi
• trudno jest nawiązać przyjaźnie lub wolisz być sam
• pozornie tępy, niegrzeczny lub nie zainteresowany innymi
• trudno im powiedzieć, jak się czują
• branie rzeczy bardzo dosłownie – na przykład mogą nie rozumieć zwrotów takich jak: „połamania nóg” - używane w sytuacji, gdy chcemy życzyć komuś powodzenia przed czekającym go sprawdzianem lub rywalizacją, a nie dosłowne złamanie nogi
• osoby muszą mieć tę samą rutynę każdego dnia i bardzo się niepokoją, jeśli to się zmieni

Inne oznaki autyzmu

• niezrozumienie „zasad społecznych”, takich jak nierozmawianie z ludźmi
• unikanie kontaktu wzrokowego
• zbliżanie się za bardzo do innych ludzi lub zdenerwowanie się, gdy ktoś cię dotyka lub za bardzo się do ciebie zbliża
• dostrzeganie drobnych szczegółów, wzorów, zapachów lub dźwięków, których inni nie widzą
• osoba bardzo żywo interesuje się określonymi tematami lub zajęciami
• lubi dokładnie planować rzeczy przed ich wykonaniem

Autyzm u kobiet i mężczyzn

1. Porozmawiaj z kimś i uzyskaj radę

Możesz porozmawiać z:

• lekarz rodzinny
• pielęgniarka środowiskowa (dla dzieci poniżej 5 roku życia)
• każdy inny pracownik służby zdrowia np. inny lekarz lub terapeuta
• personel ze specjalnymi uprawnieniami i wykształceniem w szkole Twojego dziecka

Wskazówki dotyczące rozmowy z kimś:

• napisz listę objawów autyzmu, które według ciebie Ty lub Twoje dziecko macie, i zabierz ją ze sobą
• zapytaj osoby, które dobrze Cię znają lub Twoje dziecko (np. przyjaciele, rodzina lub nauczyciele), czy zauważyli jakiekolwiek możliwe znaki, które możesz umieścić na swojej liście
• weź ze sobą długopis i papier, aby móc robić notatki
• zabierz ze sobą dziecko lub kogoś, kto dobrze Cię zna, jeśli uważasz, że może to pomóc (nie musisz)
• nie staraj się nie mówić za dużo o innych rzeczach – autyzm powinien być główną rzeczą, o której mówisz

2. Zrób ocenę autyzmu

Zespół oceniający może:

• zapytaj o jakiekolwiek problemy, które Ty lub Twoje dziecko macie
• będą obserwować, jak Ty lub Twoje dziecko wchodzicie w interakcję z innymi ludźmi
• chcieć rozmawiać z osobami, które dobrze Cię znają lub Twoje dziecko, takimi jak rodzina, przyjaciele, Twój lekarz rodzinny lub nauczyciele Twojego dziecka

Jak może pomóc diagnoza?

• zrozumiesz potrzeby Twojego dziecka
• uzyskasz wsparcie dla swojego dziecka w szkole
• uzyskasz wsparcie dla rodziców i opiekunów, np. świadczenia finansowe
• zrozumiesz, że Twoje dziecko nie jest tylko „niegrzeczne” lub „trudne”

W przypadku dorosłych diagnoza może pomóc:

• zrozumiesz, dlaczego niektóre rzeczy mogą być dla Ciebie trudniejsze niż dla innym ludzi
• wyjaśnisz innym, dlaczego inaczej widzisz i czujesz świat
• uzyskasz wsparcie na studiach, na uniwersytecie lub w pracy
• uzyskasz korzyści finansowe

Jeśli masz trudności z postawieniem diagnozy

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD)

• trudno się skoncentrować i łatwo się rozpraszać
• osoby działają bez zastanowienia się
• trudno im usiedzieć w miejscu

Dysleksja i dyspraksja

• problemy z czytaniem, pisaniem i ortografią (dysleksja)
• niezgrabne ruchy i problemy z organizacją i wykonywaniem poleceń (dyspraksja)

Problemy ze snem (bezsenność)

• trudno im zasnąć
• budzenie się kilka razy w nocy
• wczesne wstawanie i brak możliwości ponownego zaśnięcia

Problemy psychiczne

• często czuję się bardzo zaniepokojony (niepokój)
• uczucie nieszczęścia, rozdrażnienia lub beznadziejności (depresja)
• odczuwanie potrzeby wykonywania pewnych czynności (zaburzenie obsesyjno-kompulsywne lub OCD)

Trudności w uczeniu się

• zrozumieć nowe lub skomplikowane informacje
• uczyć się nowych umiejętności
• opiekować się sobą

Padaczka

• drżenie i zapadanie się (nazywane „napadem”)
• wpatrują się tępo w przestrzeń
• dziwne zapachy lub smaki
• mrowienie w rękach lub nogach

Problemy ze stawami i innymi częściami ciała

• elastyczne lub bolesne stawy
• skóra, która łatwo się rozciąga lub siniaczy
• biegunka lub zaparcia, które nie ustępują